Auteur: admin

Waar: Helena van Doeverenplantsoen 3

PROGRAMMA

13:30 INLOOP

14:00 INTRO Martijntje Smits & Iris Schutten 

14:15 LEZING  “COMMONS, WAARDECREATIE & STAD – lessen voor Den Haag” door Michel Bauwens; commonsdenker, cyberfilosoof en oprichter van P2P Foundation (een wereldwijde groep onderzoekers die werkt aan peer-productie, governance en eigendom op basis van commons). Bauwens geeft over de hele wereld lezingen over de commons-gedachte en is auteur van De Wereld Redden – Met peer-to-peer naar een post-kapitalistische samenleving en van het Commons-transitieplan voor de stad Gent.

15:15 PANELDISCUSSIE: COMMONING in DEN HAAG#1 – met Michel Bauwens, panel (met o.a. commonsdenker Kirsten Notten (Buurtwarmte), coöperatie- expert Karin Vosters, gemeenteraadslid Joris Wijsmuller, vertegenwoordiger van de gemeente Den Haag) en zaal.

15:45 PAUZE

16:00 WORKSHOPS  Hoe versterken commons de stad? Hoe versterkt de gemeente de commons? Keuze uit vier: gemeentelijk vastgoed, voedsel, mobiliteit, energie.* (zie hieronder)

17:00 DEBAT: COMMONING VOOR DE STAD VAN MORGEN #2 met Michel Bauwens, panel en zaal

17:45  SLOT: Vooruitblik op de Haagse Commons 2020-2021  Martijntje Smits en Iris Schutten

18:00 BORREL (optioneel: samen eten)

*) WORKSHOPS, keuze uit vier:

1. GEMEENTELIJK VASTGOED – met Iris Schutten De Helena, een groot voormalig schoolgebouw in het Oude Centrum van Den Haag staat grotendeels leeg. Huidige gebruikers en de buurt ontwikkelen het gebouw het liefst zèlf als plek voor kunst, stad, samenleving en transitie. Dit jaar nog komt er als kick-off een EnergieKas annex tropische volkstuin bovenop te staan. De gemeente lijkt te moeten wennen aan initiatiefrijke burgers. Hoe deden andere panden dat en hoe gaan we verder?

2. VOEDSEL   – met Liane Lankreijer   De voedselketen is zo lang geworden dat we niet meer weten wat er bij de boer gebeurt. We streven naar een eerlijk en duurzaam voedselsysteem, dat niet meer uitsluitend leunt op ‘marktwerking’. Wat betekent het als we voedsel als commons organiseren: regionale en coöperatieve voedselsystemen, samenwerking met boeren, gemeenschappen in de stad? Kortom: kunnen we concreet in Den Haag samenwerken aan Ons Eten, en wat hebben we daarvoor nodig?

3. VERVOER    – met Walter Dresscher     Hoe kunnen bewoners van Den Haag zelf op een coöperatieve manier hun eigen vervoer vormgeven, onafhankelijk van marktpartijen die meestal niet dezelfde doelstellingen hebben als de bewoners? Door mobiliteit als commons te benaderen kan er een belangrijke verschuiving plaatsvinden naar een duurzaam en betaalbaar vervoerssysteem. Welke interessante voorbeelden zijn er al, en wat kunnen we daarvan leren?

4. ENERGIE    – met Noud te Riele  en Tom Egyedi   In Den Haag zijn tal van burger-initiatieven verrezen rond opwekking en delen van duurzame elektriciteit en warmte. Verschillende Haagse energiecoöperaties verzorgen hun eigen energiebehoefte. Wat kunnen we van elkaar leren? Hoe kan de gemeente profiteren van de inspanningen van burgers voor de energietransitie? Hoe gaan gemeente en energie-commons beter samenwerken?

Voor wie: gemeente-ambtenaren, lokale politici, vertegenwoordigers van commons-initiatieven en coöperaties in Den Haag en omstreken, stadsbewoners. 

Doel: het versterken van Haagse duurzaamheidsinitiatieven door van elkaar te leren, duidelijker zichtbaar te worden voor de gemeente, een impuls te geven aan beleid dat Haagse coöperatieven ondersteunt.

Waar:  DE HELENA, Helena van Doeverenplantsoen 3, Den Haag (Oude Centrum)

Wanneer: donderdagmiddag 26 maart van 13.30- 18 uur

Toegang: gratis

Organisatie: CommonsLab Den Haag (i.o)

Als mensen op eigen initiatief samen iets organiseren en beheren dan heet dat commoning. Economen als Kate Raworth (van de Doughnut Economy) en nobelprijswinnaar Elinor Ostrom stellen dat de commonsbenadering een cruciale rol moet spelen bij de ontwikkeling van economie en stad. Hoe doen we dat in Den Haag?

Wat is een common?

(Bron: http://new-commons.blogspot.be/p/wat-is-een-common.html)

Waarom zou je een common creëren?  Omdat het geheel bijna altijd meer is dan de som van de delen. Als je elk apart gaat vissen in een meer, zal het meer snel zijn leeggevist. Als je met elkaar afspreekt hoeveel elk mag vissen, is het een eindeloze bron van voedsel.

Hoe werkt het?  Een common wordt gecreëerd zodra je samen met enkele anderen een stukje van de wereld afbakent en daarvoor zelf nieuwe spelregels afspreekt. Dat stukje kan bijvoorbeeld een boerderij zijn, of een natuurgebied of een visvijver. Maar evengoed een digitale encyclopedie zoals Wikipedia. Eender wat zolang het geheel maar meer is dan de som van de delen. Om ervoor te zorgen dat er kan worden samengewerkt zijn spelregels nodig. De spelregels leggen de rechten en de plichten van de gebruikers van de common vast. Rechten zoals wie toegang krijgt, wie wanneer en hoeveel mag oogsten en wie welke rollen mag opnemen; plichten zoals het doen van herstellingen en het  sanctioneren van inbreuken tegen de spelregels.

Wat is een common? 
Een common is een platform om samen dingen te doen. Een common is niet zomaar een encyclopedie, een windmolen of een boerderij, maar eentje waarvan je samen bepaalt hoe die tot stand komt, hoe die eruitziet en waar die voor dient. Het gaat dus om mensen die door middel van goede afspraken samen iets beheren. Alledrie die elementen zijn even cruciaal. Het is de combinatie ervan die zorgt dat het geheel meer is dan de som van de delen.

Wat zijn de voordelen van commons?  Waarom hebben we commons nodig als we al markten en overheden hebben om spelregels voor samenwerking vast te leggen? Het speciale aan een common is dat die niet van buitenuit georganiseerd wordt. Een common is een soort eilandje dat je maakt. Je bepaalt er zelf wat er gebeurt, waarom, hoe en met wie. De spelregels worden gemaakt, gevolgd en afgedwongen door de gebruikers van de common zelf. Dat heeft enkele belangrijke voordelen tegenover markt en staat:

1. Autonomie:  Commons geven ons weer controle over onze leefwereld in een tijd waarin de spelregels voor ons dagelijkse leven enkel nog lijken te worden bepaald op de G8, de financiële markten of in Europa. Het bevestigt ons opnieuw in onze menselijke waardigheid omdat we niet hoeven te leven in functie van de structuren, maar de structuren er zijn voor ons. Ook al is de stroom uit je eigen windmolen misschien wat duurder, of moet je ’s nachts opstaan om te waken of ie’t houdt in de storm, het is tenminste jouw stroom waarvan jij hebt bepaalt hoe die is opgewekt, waarvoor die wordt gebruikt en wat er gebeurt met de winst.
2. Subsidiariteit: Een tweede voordeel is dat de gebruikers van de common zelf het meeste informatie hebben over de specifieke lokale context en die context ook van dag tot dag kunnen opvolgen terwijl ze ervan gebruikmaken. We kennen allemaal de blinde vlekken van de financiële markten die geen rekening houden met negatieve externaliteiten zoals psychologische – en milieukosten en de logheid van overheden die politieke koehandel drijven vaak niet gehinderd door diepe kennis van zaken. Doordat in een common de gebruikers zelf de regelgevers zijn, worden de beslissingen genomen op dat niveau dat daar het best geschikt voor is.
3. Duurzaamheid: Een derde voordeel van het samenvallen van gebruikers en regelgevers is dat de gebruikers intrinsiek gemotiveerd zijn en externe regelgevers niet. Voor de gebruikers is het doel van de spelregels niets anders dan het in stand houden van de common zelf. Overheden en marktpartijen zijn niet intrinsiek maar extrinsiek gemotiveerd: het behalen van stemmen of het maximaliseren van de winst.

Wat zijn de valkuilen?  Iedereen kan een common creëren. Omdat het op zichzelf draait, is er eigenlijk maar één enkele voorwaarde, nl. dat het zichzelf in stand houdt. Dat is niet altijd eenvoudig. De ervaring heeft geleerd dat:

1. de regels zo ontworpen moeten zijn dat iedereen baat blijft hebben bij het onderhouden van de common. Het geheel is meer dan de som van de delen, maar als sommigen zo weinig krijgen dat ze er apart meer uit zouden kunnen halen, loopt de common het risico om uit elkaar te vallen. Rechten en de plichten moeten dus evenwichtig verdeeld worden. 
2. de gebruikers er zelf op moeten toezien dat de regels worden gerespecteerd, want spelregels hebben weinig zin als toch niemand ze volgt. 
3. als de omgeving verandert, de regels mee moeten kunnen veranderen. Hoe goed een regel ook is, als die niet gewijzigd kan worden is er geen ruimte voor groei.